Skip to main content
  • Ebazpen hori herritar batek egindako kexaren ondorioz sortu zen. Herritarra ez zegoen konforme Bilboko Udal Etxebizitzak erakundearen jarduerarekin, izan ere, etxebizitza-aldaketa bat onartu ondoren, aldaketa atzeratu egin zen. Zehazki, kexagileak azaldu zuen 5 kideko bizikidetza-unitatea osatzen duela. Kideetako bat adingabea da eta beste bik, senarrak eta seme gazteenak, aitortua dute %67ko eta %39ko desgaitasuna, hurrenez hurren. 

    2022ko azaroan, Bilboko Udal Etxebizitzak erakundeari jakinarazi zion etxebizitzak ez zeukala beharrezko azalera erabilgarririk familia modu egokian bizitzeko, eta etxebizitza aldatzeko eskatu zuen. Argudiatu zuen etxebizitzak 51 m2-ko azalera erabilgarria besterik ez duela eta, horren ondorioz, etxebizitza horretan familiaren eguneroko bizimodua guztiz baldintzatuta zegoela. 

    Eskaera hari erantzuteko, 2023ko otsailean, erakunde horrek eskaera onartu zuen eta bizi ziren etxebizitza ez zela egokia aitortu zuen. Etxebizitza-aldaketa gauzatzea atzeratzen ari zenez gero, 2024ko apirilean, kexagileak berriro egin zion eskaera. Hala ere, eskaera egin zuenetik bi urte baino gehiago igaro arren, kexagileak etxebizitza berean bizitzen jarraitzen zuen. 

    Informazioa galdegin ostean, Arartekoak Bilboko Udal Etxebizitzak erakundeari gomendatu zion beharezko neurriak har zitzala kexagileak eta bere bizikidetza-unitateak etxebizitza duin eta egokia izateko duten eskubidea behar bezala bermatzeko, ahalik eta lasterren. Era berean, eskatu zion argudiatzeko ahalegin handiagoa egin zezala bere erantzunetan erabiltzen dituen arrazoiak azaltzean, baldin eta etxebizitza-aldaketa onartua duten maizterrek argibideak eskatzen badituzte tokiko erakunde autonomo hori eskubide hori gauzatzeko egiten ari den jarduerez edo eskubidea gauzatzea atzeratzearen zergatiez. 

    Arartekoaren gomendioari eman dion erantzunean, Bilboko Udal Etxebizitzak erakundeak berariaz adierazi du ebazpenaren edukia onartzen duela eta bertan egindako gogoetak betetzeko konpromisoa hartzen duela. Arartekoak eskertzen du Bilboko Udalaren eta Bilboko Udal Etxebizitzak erakundearen lankidetza, baita kexa honetan azaldutako arazoa konpontzeko erakutsi duten erabakitasuna ere. Orobat, aitortzen du etxebizitza duin eta egokia izateko eskubidea bermatzeko egiten ari diren ahalegin jarraitua.

    Vitoria-Gasteiz, 2025eko martxoaren 26a

  • Arartekoak, EHUko Giza Eskubideen eta Botere Publikoen Unesco Katedrarekin batera, Fabián Salvioli abokatu eta irakasle argentinarraren hitzaldi hau antolatu du, Bilboko Bizkaia Aretoan: “Giza eskubideak nazioarteko tentsio bereziko testuinguru batean”.
  • Arartekoak gomendio bat igorri dio Arabako Foru Aldundiko Ogasun, Finantza eta Aurrekontu Sailari, eta eskatu dio ken dezala berariazko programa informatiko bat erabiltzeko baldintza ondare-eskualdaketen eta egintza juridiko dokumentatuen gaineko zergaren autolikidazioak egiteko, baldin eta autolikidazio horiek aurrez aurre ematen badira.
    Gomendioak herritar baten kexan du jatorria. Izan ere, hura Arabako Foru Ogasunaren bulegoetara joan zen aurrez aurreko izapide bat egitera, baina aurretiaz programa informatiko baten bidez berariazko eredu bat deskargatu eta osatzeko eskatu zioten. Herritarrak, ezagupen informatiko nahikorik ez zeukanez gero, ez zuen izapidea egiterik izan, ezta besteren laguntzarekin ere. Horregatik, adierazi zuen ez zegoela konforme inposatze harekin. Administrazioak bere instalazioetan ordenagailu bat eskaini zion arren, herritarrak behin eta berriz adierazi zuen ez zeukala beharrezko gaitasunik hura laguntzarik gabe erabiltzeko.

    Egoera aztertu ondoren, Arartekoari iruditu zitzaion eskakizun horrek herritarren eskubideak urratzen dituela, bereziki administrazio publikoarekin harremanetan jartzeko modua aukeratzeko eskubidea, batez ere gaitasun digital nahikorik ez duten pertsonak badira. Gainera, adierazi du ezarritako baldintza hori ez dagoela behar bezala justifikatuta lege mailako arau baten bidez, Auzitegi Gorenaren eta Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiaren oraintsuko jurisprudentziak eskatzen duen bezala, izan ere, auzitegi horiek azpimarratu dute administrazioek ordezko hautabide eskuragarriak eskaini behar dituztela, eta ez bitarteko elektronikoen nahitaezko erabilera inposatu sarbide-bermerik eta gaitasun digitalik izan gabe.

    Hortaz, Arartekoak Arabako Foru Aldundiari gomendatu dio nahitaezkotasun hori ken dezala eta ordezko hautabide batzuk eskain ditzala, aurrez aurreko zerga-izapideak denentzat eskuragarria den moduan egin daitezen, eta, horrela, administrazio onerako eskubidea betez.

    EBAZPENA

    Vitoria-Gasteiz, 2025eko martxoaren 17a

     

  • Arartekoak Gasteizko Udalari bidali dion ebazpen batean, eskatu dio ken dezala Udaltzaingoan salaketak jartzeko nahitaez aurretik hitzordua eskatzeko baldintza, eta herritarrei aurrez aurre salaketak jartzen utz diezaiela, beharrezkoak ez diren trabak jarri gabe. Izan ere, herritar batek zailtasunak eta atzerapenak aurkitu zituen delitu bat salatzen ahalegindu zenean, baldintza hori zegoelako.

    Kasua aztertu ondoren, Arartekoak egiaztatu du aurretiko hitzordua ezartzeak babesgabetasuna sor dezakeela eta oinarrizko eskubideak urra ditzakeela, hala nola babes judizial eragingarria izatekoa eta biktimak babestekoa. Gainera, kezka adierazi du egoera bereziki larrietan neurri horrek berehala kasu egitea galaraz dezakeelako, adibidez, genero-indarkeriazko kasuetan edo premiaz jardutea beharrezko egiten duten delituetan.

    Bere ebazpenean, Arartekoak gomendatu du aurretiko hitzordua borondatezko aukera gisa soilik mantendu dadila eta udalak argi adieraz dezala, bai aurrez aurre, bai bide elektronikoz, nola funtzionatzen duen eta zer kasutan izan daitekeen baliagarria. Neurri horren bitartez, Arartekoak bere konpromisoa indartzen du administrazio eskuragarriarekin eta herritarrek beren eskubideak justifikatu gabeko administrazio-trabarik gabe baliatu ahal izango dituztela bermatzearekin.

    EBAZPENA

    Vitoria-Gasteiz, 2025eko martxoaren 11

     

  • 2025eko martxoaren 8a Arartekoari beharrezkoa iruditzen zaio erakunde publikoek neurriak har ditzaten gazteen artean ideia hau zabaltzeko: berdintasuna funtsezko tresna dela ongizatea sortzeko eta ekonomian eta gizartean aurrera egiteko
  • Gizarte Eskubideen Europako Batzordeak bere erabakia ezagutarazi du Madrilgo Cañada Real Galianan bizi direnen egoerari buruz. Bere erabakian, Batzordeak adierazi du Espainiako agintariek egoera hori onartzearen ondorioz, denbora luzez, pertsonek energia aldizka eskuratu ahal izan dutela, edo inolaz ere ez dutela eskuratu; eta, horrela, pertsona horiei pobrezia energetikoa eragin dietela eta Europako Gutun Sozialaren hainbat xedapen urratu dituztela.

    Gertaera berritzailea da Batzordeak giza eskubideen eta energia eskuratzearen arteko lotuta arretaz aztertu izana. Erabakian ezartzen denez, «energia egokia modu egonkorrean, etengabe eta seguru eskuratzea» aurretiko baldintza eta funtsezko elementua da zenbait eskubide baliatzeko, besteak beste, etxebizitzarako eskubidea (31.1 eta 16. artikuluak), osasunerakoa (11.1 eta 11.3 artikuluak), hezkuntzarakoa (17.2 artikulua) eta pobreziaren eta gizarte-bazterketaren kontra babesteko eskubidea (30., 23. eta 15.3 artikuluak), Europako Gutun Sozialaren arabera. Gutunaren ondorioetarako «egokia» izan dadin, energiak eskuragarria, garbia eta jasangarria izan behar du. Prozesuaren ikuspegitik, aipatzekoa da, halaber, Espainiako Defensor del Pueblo erakundeak parte hartu duela Batzordean izapidetu den prozeduran, gatazkako hirugarren alderdi gisa bere oharrak eginez. 

    2022an Espainiako nahiz Europako bost gizarte-erakundek egindako eskaera kolektiboan du jatorria erabaki horrek. Eskaeran alegatu zen Europako Gutun Sozialaren hainbat xedapen urratzen zituela argindar horniduraren mozketek Cañada Realeko gutxienez 4.500 biztanleren bizitzan (horien artean, 1.800 inguru haur) sortutako egoerak. 

    Nolanahi ere, honako hau ez da Gizarte Eskubideen Europako Batzordeak gai horretaz iritzia ematen duen lehen aldia, izan ere, eskaera harexek lortu zuen, 2022ko urrian, Batzordeak ”berehalako neurriak” adieraztea eta  Espainiari argindar hornidura berehala berrezar zezan eskatzea, Madrilgo auzo horretan bizi direnen osotasunari kalte larri eta konponezina ez eragiteko (ikusi gai horretaz Arartekoak argitaratutako oharra). 

  • 2025eko otsailaren 7an, UNESCOk "Bizikleta denontzat" txostena argitaratu du. Bertan, garraiobide horren garrantzia azpimarratu du, bizimodu osasungarria eta jasangarria sustatzeko. Agiri horretan nabarmentzen da bizikletak eragin onuragarria duela hiri-mugikortasunean, emisio kutsatzaileak murriztean eta osasun publikoa hobetzean, eta funtsezko tresnatzat jotzen du klima-aldaketaren kontra borrokatzeko eta garapen jasangarrirako helburuak lortzeko.

    Txostenean nabarmentzen da gobernuek eta erakundeek mugikortasun aktiboko politikak bultzatu behar dituztela, txirrindularientzat azpiegitura seguruak garatu behar dituztela eta garraiobide horretarako sarbide ekitatiboa bermatu behar dutela. Gainera, UNESCOk balioetsi egin du bizikletak hezkuntzan, genero-ekitatean eta gizarteratzean duen zeregina.

  • Arartekoak bat egiten du ENOCen adierazpen horrekin, zeinak beharrezkotzat jotzen baitu berme eraginkorrak ezartzea adingabe horien eskubideak benetan babesteko, izan ere, Itunak kezka sortzen du, Europako mugetan jaso lezaketen tratuarengatik.

    Haurren Defentsa-erakundeen Europako Sareak (ENOC) bere baitan hartzen ditu Europako 34 herrialdetako haur eta nerabeen eskubideak babesteko 44 erakunde. Sare horrek behin eta berriz eta etengabe adierazi du kezkatuta dagoela haur eta nerabe migratzaileen egoeragatik, eta hainbat gomendio egin ditu haien gainean eta haien eskubideak hobeto babesteko premiaz, nazioarteko eta eskualdeetako araudiaren arabera.

    2015. urteaz geroztik, milioika haur eta nerabe iritsi dira Europara segurtasun eta babes bila. 2020tik, Europar Batasuneko (EB) herrialdeetan, adingabeen 800.000 asilo-eskaera berri baino gehiago erregistratu dira, eta horietatik 113.000 baino gehiago bakarrik edo beren familiengandik bananduta dauden adingabeenak dira. 

    Orain, EBko estatu kideak 2024ko apirilaren 10ean onartutako Migrazioari eta Asiloari buruzko Ituna aplikatzeko prestatzen ari direneanENOCek uste du berme eraginkorrak ezarri behar direla haur eta nerabe horien eskubideak benetan babestuko direla ziurtatzeko, izan ere, Itunak kezka sortzen du, Europako mugetan jaso lezaketen tratuarengatik.

    Baldin eta Itunean erantzukizunak banatzeko eta elkartasunerako aurreikusi diren tresnak egiaz eraginkorrak ez badira, itun horrek ez du konponduko lehen sarrerako estatuen gaineko "presioa". Mugetan giza eskubideak urratzeko eta asiloa eskatzeko eskubidea are gehiago higatzeko arriskua arindu nahi bada, giza eskubideak bermatzeko tresna nahikoak ezarri behar dira, besteak beste, ikuskatzeko mekanismo eraginkor eta independenteak, zaurgarritasunaren kontuzko ebaluazioak eta bideratze bizkorrak egokituta dauden zerbitzuetara (adibidez, haurrak babesteko zerbitzuak eta osasun-laguntza), informazio kritikoa eta laguntza juridikoa ematea, nazioetan ustezko tratu txarrak azkar eta eraginkortasunez ikertzeko sistemak. 

    EBk eta bere estatu kideek inbertsio ekonomiko eta operatiboak lehenetsi behar dituzte, asilo eta harrerarako sistema nazionalak baliabideez behar bezala hornitzeko. Jendeari, kosta ahala kosta, Europara heltzeko asmoa kentzen ahalegindu beharrean, estatuek oinarrizko eskubideak eta pertsonen duintasuna defendatzen jarri beharko lukete arreta.

    Arartekoak, ENOC sareko kide denez, bat egiten du horien eskubideak babesteko propio egin den erakunde-adierazpen horrekin. 

    ENOCen ERAKUNDE-ADIERAZPENA

    Vitoria-Gasteiz, 2025eko otsailaren 12a

pexels-kaique-rocha-109919_3

EGIN ZURE KEXA

Zein kasutan egin dezaket kexa?

EAEko administrazioren batekin (udalak, foru aldundiak, Eusko Jaurlaritza) edo haren mendeko zerbitzu publiko batekin arazoren bat duzunean.

Eragindako administrazio publikoari kexa azaldu eta gero.

Kexa sorraraz dezaketen egintzen berri jakiten duzun unetik hasita, urtebeteko epean.

Zein kasutan ezin dut kexarik egin?

Arazoa partikularren edo pertsona pribatuen artekoa denean.

Gaia auzibidera eraman denean.

 

Nola egin dezaket kexa?

Zure datuak (izena, abizenak, helbidea, telefonoa, NANa/AIZa/pasaportea, IFZa), baliagarriak diren agirien kopiak eta, ahal denean, kexatzeko arrazoia azaltzen duen idazki bat bidaliz.

 

 

escrito IDATZIZ

  • Postaz, helbide honetara:: Ararteko Prado, 9 01005 Vitoria-Gasteiz
  • Posta elektronikora igorriz.: arartekoa@ararteko.eus

 

 

personaAURREZ AURRE

Aurrez aurre, arreta zuzeneko hiru bulegoetakoren batean. Aurrez aurreko arreta hobea eskaini ahal izateko, aurretiko hitzordua eskatzea gomendatzen da.


 

 

 

internet INTERNET BIDEZ (EGOITZA ELEKTRONIKOAN)

Jarduteko eskaera (kexa edo kontsulta) internet bidez eska daitekeen tramiteetako bat da, dagozkion inprimakiak erabiliz

 

 

Nortasuna egiaztatzeko bitartekoak

  • Ziurtagiri digitala
    • Eskatzailearen nortasuna eta bidalitakoaren integritatea bermatzen da.
    • Isilpekotasun eta segurtasun osoa lortzen da.
    • Zure eskaera gure erregistro elektronikora sartuko da automatikoki.
  • Izenperen GILTZA plataforma (BAKQ, DNIe, ziurtagiriak)
    • Eskatzailearen nortasuna eta bidalitakoaren integritatea bermatzen da.
    • Isilpekotasun eta segurtasun osoa lortzen da.
    • Zure eskaera gure erregistro elektronikora sartuko da automatikoki.
  • Eskuz identifikatzea
    • Nortasuna elektronikoki egiaztatu gabe izapidetzea: pertsonaren datuak eta eskaera ezin izango dira automatikoki lotu.
    • Intresdunaren datu pertsonalak eskuz sartu behar dira. Erakundeak egiaztatuko ditu aurrerago
    • Eskatzailearen nortasuna ezin da bermatu.

Kontsulta ezazu egin ditzakezun izapideen katalogo osoa

 

NOIZ EGIN DEZAKEZU KEXA?

pictograma página web

Euskal Herriko administrazio batekin (udal bat, foru aldundi bat,
Eusko Jaurlaritza edo horien mendeko beste erakunde bat)
arazo bat daukazunean, kexa egin diezaiokezu Arartekoari.

Arartekoari kexa egin baino lehenago, arazoa sorrarazi dizun
administrazioari erreklamatu behar diozu.

Arartekoari kexa egin diezaiokezu kexaren zergatia jakiten duzun unetik
urtebete igaro arte.

Ezin diozu Arartekoari kexarik egin:

 

  • Arazoa partikularren (norbanakoen) artekoa denean.
  • Arazoa auzitegietara eraman denean.

 

ZER EGIN BEHAR DUZU?

escrito

 

Kexa egiteko, honako informazio hau eman behar duzu:

  • zure datu pertsonalak (izen-abizenak, helbidea, telefonoa eta NANa)
  • idazki bat kexaren zergatia azaltzeko, ahal bada
  • kexa azaltzeko lagungarriak diren agirien kopiak

Kexa Arartekora bidal dezakezu:

  • Postaz:
    Arartekoa
    Prado 9
    01005 Vitoria-Gasteiz
  • Posta elektronikoz: arartekoa@ararteko.eus

 

NOLA EGIN KEXA INTERNET BIDEZ?
Jarduteko eskaera (kexa edo kontsulta)

internet

 

Arartekoa zure kexa edo kontsulta izapidetzen
has dadin eska dezakezu zenbait bideren bitartez,
besteak beste, web orrialde honetako egoitza elektronikoa. 
Izapideen katalogoan ikus ditzakezu egin daitezkeen 
jarduera guztiak.
Jarduteko eskaera egiteko, formulario bat deskargatu eta bete
behar duzu.
Bi modutan sar zaitezke formularioan:

  • Ziurtagiri digitalik gabe
    • -Ez duzu identifikaziorik behar.
    • -Ez da bermatzen nork egiten duen eskaera.
  • Ziurtagiri digitalarekin
    • -Ziurtagiri digitala behar duzu,
      edo sinadura elektroniko balioztatua.
    • -Ziurtagiriarekin, automatikoki lortuko ditugu zure datu guztiak.
    • -Bermatu egiten da nork egin duen eskaera, baita 
      bidaltzen den informazio osoa.
    • -Isilpekotasuna eta segurtasuna ahalik eta handienak dira.
    • -Zure eskaera automatikoki erregistratzen da 
      Arartekoaren erregistro elektronikoan.

Sakatu hemen formularioa nola bete azaltzen dizugun gidan sartzeko.

 

Era berean, jarduteko eskaera egin dezakezu:

 

persona

Aurrez aurre. Aldez aurretik ordua eskatu behar da
telefonoz edo Arartekoaren bulegoetan:

  • Araban. Prado 9. Gasteiz. 945 13 51 18
  • Bizkaian. Done Bikendi 8. Bilbo. 944 23 44 09
  • Gipuzkoan. Arrasate 19. Donostia 943 42 08 88

 

 

email

  • Postaz:
    Arartekoa, Prado 9 - 01005 Vitoria-Gasteiz
  • Posta elektronikoz:
    arartekoa@ararteko.eus

 

Bideoak